I – DEVO KAJ LIBERO
Kiu homo, en
siaj horoj de silento kaj enpensiĝo, ne demandis la Naturon kaj sian koron pri
la sekreto de la aferoj, la kialo de la vivo, la pravo de ekzisto de l’
Universo? Kie estas tiu, kiu ankoraŭ ne penis koni siajn destinojn, levi la
mortvualon, scii ĉu Dio estas fikcio aŭ realo? Ne ekzistas tiu homo, kiel ajn
indiferenta li estas, kiu ankoraŭ ne alfrontis tiujn konsternajn problemojn. La
malfacileco trovi ilian solvon, la mallogikeco kaj plureco de la rezultintaj
teorioj, la bedaŭrindaj sekvoj de la plimulto el la konataj sistemoj nur konsistigas
konfuzan tutaĵon, kiu tedas la homan spiriton kaj lin puŝas al indiferenteco
kaj skeptikeco.
Sed la homo
bezonas scii; li bezonas la lumon, kiu klarigas, la esperon, kiu konsolas, la certecon,
kiu lin gvidas kaj subtenas. Li ja havas la rimedojn por koni la veron, la
eblecon vidi ĝin eliĝi el la mallumo kaj priverŝi lin per sia bonfara lumo. Por
tio li devas forlasi la antaŭjuĝajn sistemojn, funde esplori sin mem, aŭskulti
tiun internan voĉon, kiu sin turnas al ĉiuj senescepte kaj kiun la sofismoj ne
povas falsi: la voĉon de la prudento, la voĉon de la konscienco.
Tiele mi faris.
Dum longa tempo mi pripensis; mi primeditis la problemojn de la morto kaj la
vivo kaj persiste sondis ties profundajn abismojn. Al la Eterna Saĝo mi
direktis ardan preĝon, kaj la Eterna Saĝo elaŭdis min, same kiel Ĝi elaŭdas ĉiun
spiriton poseditan de la amo al la bono. Pruvoj evidentaj, faktoj rekte
observitaj konfirmis la konkludojn de mia rezonado, liveris solidan, neskueblan
bazon al mia konvinko. Post dubo, mi
kredis; post neado, mi vidis.
Kaj paco, fido,
morala forto falis sur min. Jen la bonoj, kiujn, kun sincereco de la koro, kun
la deziro esti utila al miaj proksimuloj, mi proponas al tiuj, kiuj suferas kaj
malesperas.
Neniam la bezono
de lumo fariĝis tiel forta, kiel nun. Radikala transformiĝo efektiviĝas en la
sino de la homaj socioj. Submetita dum pluraj jarcentoj al la principo de
aŭtoritateco, la homo aspiras ĉiam pli kaj pli al libereco kaj memregado. Samtempe
kiel ŝanĝiĝas la politikaj kaj sociaj institucioj, la religiaj kredoj, la fido
al la dogmoj malvigliĝas; la kultoj estas forlasataj.
Ankaŭ en ĉi tio
kuŝas unu el la sekvoj de la aplikado de libero al la aferoj de la konscienco
kaj pensado. Libero, en ĉiuj siaj kampoj, emas anstataŭi perforton kaj
aŭtoritatecon kaj gvidi la naciojn al novaj horizontoj. La rajto de kelkiuj
fariĝis la rajto de ĉiuj; sed por ke tiu suverena rajto regu konforme al la
justeco kaj produktu siajn fruktojn, necesas, ke ĝian uzadon reguligu la konado
de la moralaj leĝoj. Por ke libero estu fruktodona, por ke ĝi liveru solidan,
temporezistan bazon al la homaj verkoj, necesas, ke ĝi estu kompletigita de la
lumo, la saĝo kaj la vero. Ĉu libero, en la manoj de malkleruloj kaj
malvirtuloj, ne same efikus, kiel potenca armilo en la manoj de infano?
Tiuokaze la armilo ofte turniĝas kontraŭ la portanto kaj vundas lin.
Libro: La Kialo
de la Vivo – Leon Denis.
I - DEVER E LIBERDADE
Quem é que, nas
horas de silêncio e recolhimento, nunca interrogou à natureza e ao seu próprio
coração, perguntando-lhes o segredo das coisas, o porquê da vida, a razão de
ser do universo? Onde está aquele que jamais procurou conhecer seu destino,
levantar o véu da morte, saber se Deus é uma ficção ou uma realidade? Não seria
um ser humano, por mais descuidado que fosse, se não tivesse considerado,
algumas vezes, esses tremendos problemas. A dificuldade de os resolver, a
incoerência e a multiplicidade das teorias que têm sido feitas, as deploráveis
conseqüências que decorrem da maior parte dos sistemas já divulgados, todo esse
conjunto confuso, fatigando o espírito humano, os têm relegado à indiferença e
ao ceticismo.
Portanto, o
homem tem necessidade do saber, da luz que esclareça, da esperança que console,
da certeza que o guie e sustente. Mas tem também os meios para conhecer, a possibilidade
de ver a verdade se destacar das trevas e o inundar de sua benfazeja luz.
Para isso, deve
se desligar dos sistemas preconcebidos, descer ao fundo de si mesmo, ouvir a
voz interior que nos fala a todos, e que os sofismas não podem enganar: a voz
da razão, a voz da consciência.
Assim tenho
feito. Por muito tempo refleti, meditei sobre os problemas da vida e da morte e
com perseverança sondei esses profundos abismos. Dirigi à Eterna Sabedoria um
ardente apelo e Ela me respondeu, como sempre responde a todos. Com o espírito
animado do amor ao bem, provas evidentes e fatos da observação direta vieram
confirmar as deduções do meu pensamento, oferecer às minhas convicções uma base
sólida e inabalável. Após haver duvidado, acreditei, após haver negado, vi. E a
paz, a confiança e a força moral desceram em
mim. Esses são os bens que, na sinceridade de meu coração desejoso de ser útil
aos meus semelhantes, venho oferecer àqueles que sofrem e se desesperam.
Jamais a
necessidade de luz fez-se sentir de maneira mais imperiosa. Uma imensa transformação
se opera no seio das sociedades. Após haver sido submetido, durante uma longa
seqüência de séculos, aos princípios da autoridade, o homem aspira cada vez mais
a libertar-se de todo entrave e a dirigir a si próprio. Ao mesmo tempo em que
as instituições políticas e sociais se modificam, as crenças religiosas e a fé
nos dogmas se tornam enfraquecidas. É ainda uma das conseqüências da liberdade
em sua aplicação às coisas do pensamento e da consciência. A liberdade, em
todos os domínios, tende a substituir a coação e o autoritarismo e a guiar as
nações para horizontes novos. O direito de alguns torna-se o direito de todos;
mas, para que esse direito soberano esteja conforme com a justiça e traga seus
frutos, é preciso que o conhecimento das leis morais venha regulamentar seu
exercício. Para que a liberdade seja fecunda, para que ofereça às ações humanas
uma base certa e durável, deve ser complementada pela luz, pela sabedoria e
pela verdade. A liberdade, para os homens ignorantes e viciosos, não seria como
uma arma possante nas mãos da criança? A arma, nesse caso, freqüentemente se volta
contra aquele que a porta e o fere.
Livro: O Porquê
da Vida.
Leon Denis.
Nenhum comentário:
Postar um comentário